ιστορικά στοιχεία

Πριν δύο χρόνια περίπου η Zina Modinou ανάρτησε στην ομάδα facebook των Σεπολίων μία φωτογραφία της παλαιάς εκκλησίας του Οσίου Μελετίου, την οποία είχε βρει από βιβλίο του Γιάννη Καιροφύλλα, του γνωστού και έγκυρου δημοσιογράφου, ερευνητή και Αθηναιογράφου.

Το Μορφωτικό Ίδρυμα του Δήμου Αθηναίων ιδρύθηκε το 2020  με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου και έχει ως κύρια αποστολή του τον εντοπισμό, τη διάσωση, τη μελέτη, την προβολή και την ανάδειξη της ιστορίας, της κληρονομιάς και της ταυτότητας της πόλης και του Δήμου Αθηναίων.

Πριν μερικές μέρες, τα ξημερώματα 13 Μαΐου, πυρκαγιά κατέστρεψε το ιστορικό μαγαζί - χρωματοπωλείο του Φουστέρη στην πλατεία Αγίου Μελετίου.

Δύο φωτογραφίες του Άγγλου καθηγητή και περιηγητή J.W. Woodhouse από τα τέλη του 19ου και αρχές του 20ου αιώνα μας δείχνουν την εικόνα του λόφου Κολωνού εκείνη την εποχή.

Την αγαπημένη μας ασχολία, να ψάχνουμε σε παλιές εφημερίδες, εξασκήσαμε πάλι, παραμονές Πρωτομαγιάς. Και τι ψάχναμε; Πως περνούσαν οι Αθηναίοι τις Πρωτομαγιές, επισκεπτόμενοι τα Σεπόλια.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα και μέχρι τα μέσα περίπου του 20ου, υπήρχαν αρκετοί μύλοι στην Αθήνα και μερικοί από αυτούς ήταν κοντά στην περιοχή μας στα Σεπόλια. Όλοι αυτοί οι μύλοι χρειάζονταν το νερό για να λειτουργήσουν και έτσι ήταν όλοι σχεδόν παραποτάμιοι, κατά μήκος του Κηφισού.

Είναι γνωστό ότι στις αρχές του 20ου αιώνα και ειδικά την πρώτη δεκαετία του, οι μονομαχίες αποτελούσαν κάποιες φορές μέθοδο επίλυσης όχι μόνο προσωπικών αλλά και πολιτικών διαφορών στον τόπο μας.

Μερικά πράγματα  τελικά δεν μπορείς να τα αποφύγεις. Όπως ,για  παράδειγμα ,το να περιμένεις το λεωφορείο  και να ανοίγεται ο νους σου στο  ταξίδεμα   μιας άλλης εποχής. Τι απομένει σήμερα από αυτό το παρελθόν; Μια στάση λεωφορείου. Μια πέτρινη πινακίδα στον τοίχο του Βερόπουλου.

Κινεί το ενδιαφέρον στον παρατηρητικό διαβάτη το συγκρότημα πολυκατοικιών με πρόσοψη στην Δυρραχίου στα Σεπόλια, δίπλα στην Eurobank και πολύ κοντά στο γηπεδάκι του Τρίτωνα. Κινεί το ενδιαφέρον γιατί σε τίποτα δεν ταιριάζουν αυτές οι πολυκατοικίες με το στυλ των υπόλοιπων πολυκατοικιών, παλιών και καινούργιων, στην περιοχή, .

Ο λόφος Σκουζέ είναι ένα από τα ωραιότερα και χαρακτηριστικότερα σημεία της περιοχής μας. Διατηρεί ακόμα και σήμερα κάτι από την αρχοντιά των παλαιοτέρων εποχών. Βοηθούν σε αυτό οι πολλές και καλοδιατηρημένες μονοκατοικίες και φυσικά το πράσινο που «επιμένει» να υπάρχει στον λόφο.

Το 59ο δημοτικό σχολείο βρίσκεται σήμερα στην Αμφιαράου και Δόρδου 41, στα Σεπόλια, κοντά στο μετρό. Παλαιότερα όμως λειτουργούσε σε ένα κτίριο στην οδό Αγίου Μελετίου, στο νούμερο 198, κοντά στην εκκλησία του Οσίου Μελετίου.

Αυτό το άρθρο προσπαθεί να συγκεντρώσει αναμνήσεις και ιστορίες από τους παλιούς σεπολιώτες, όσους γράφουν στο facebook τουλάχιστον. Γιατί αυτά που γράφονται στο facebook χάνονται και μετά από λίγο καιρό είναι σχεδόν αδύνατον να τα βρει κάποιος.

Στην προηγούμενη αναφορά μας σε αυτόν τον θαυμάσιο χώρο που βρίσκεται στην γειτονιά μας, το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής με την εξαιρετική αυλή, είχαμε μείνει με ορισμένα ερωτήματα αναπάντητα.

Η Αθήνα, 186 χρόνια από την επίσημη ανακήρυξή της ως πρωτεύουσας της Ελλάδας και την ίδρυση, την ίδια χρονιά, του Δήμου Αθηναίων (1834), αποκτά, ένα αυτόνομο κέντρο μελέτης και ανάδειξης των υλικών και άυλων θησαυρών της. Ένα θησαυροφυλάκιο μνήμης αντάξιο της ιστορίας της.

«Ξεφυλλίζοντας» πάλι παλιές εφημερίδες, βρήκα μερικές δημοσιεύσεις σε διαφορετικές χρονικές στιγμές που αφορούν στα περίφημα βουστάσια των Σεπολίων.

Ένα πολύ όμορφο άρθρο για την ιστορία της εκκλησίας του Άγιου Αιμιλιανού στο λόφο Σκουζέ, αλλά και για την ίδια την οικογένεια Σκουζέ, διαβάσαμε στον πολύ καλό ιστότοπο «Τα Αθηναϊκά».

Από το μακρινό 1958 ανασύραμε μια επιστολή του εξωραϊστικού συλλόγου Κολοκυνθούς προς τον υπουργό οικισμού (υπήρχε και τέτοιος τότε), με την οποία ζητεί την ένταξη της περιοχής των Σεπολίων και της Κολοκυνθούς στο σχέδιο πόλεως.

Πριν δύο χρόνια ακριβώς είχαμε γράψει ένα αρθράκι στο οποίο αναφέρονταν η συμβολή του αρχαιολόγου και ιστορικού κ. Χάρη Κουτελάκη στην συζήτηση σχετικά με το από που πήραν το όνομά τους τα Σεπόλια.

Επιχειρούμε ένα μικρό χρονικό της ιστορίας του κέντρου διασκεδάσεως Ροσινιόλ, που βρίσκονταν στο τέρμα της Δυρραχίου, μέσα από δημοσιεύσεις, διαφημίσεις κυρίως, σε εφημερίδες της εποχής του.

Έχουμε κι εμείς οι σημερινοί Σεπολιώτες τα προβλήματά μας, αλλά αυτά δεν συγκρίνονται με αυτά που είχαν οι παλαιοτέρων γενεών κάτοικοι της περιοχής μας. Ανασκαλεύοντας προχθές μερικές παλιές εφημερίδες και περιοδικά «έπεσα» επάνω σε αυτήν την καταπληκτική είδηση.

Πριν λίγες μέρες επισκέφθηκα την μίνι ψαραγορά των Σεπολίων στον Άγιο Μελέτη και πήγα στο μαγαζί που συνήθως πηγαίνω για φρέσκα ψάρια, χωρίς ποτέ να έχω δυσαρεστηθεί για τις αγορές μου.

Η οδός Παρασκευοπούλου, παράλληλη της Λιοσίων από την πάνω μεριά προς την Αχαρνών, δεν είναι ακριβώς Σεπόλια. Όμως έχουμε και στα Σεπόλια τέτοια σπίτια και εικόνες, σαν αυτό που περιγράφει απολαυστικά ο Νίκος Βατόπουλος στην Καθημερινή.

Στον πολύ αξιόλογο ιστότοπο «Τα Αθηναϊκά», μετά από προτροπή ενός τακτικού αναγνώστη μας, διαβάσαμε ένα πολύ καλό χρονικό του Ελευθέριου Σκιάδα, με τίτλο «Οι ζωές μιας χαρτορίχτρας και μιας καλογριάς στα Σεπόλια - Οι πρώτοι κάτοικοι της οδού Δυρραχίου».

Κατά την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου του 1973, όπως προκύπτει από όλες τις έρευνες, μαρτυρίες και πορίσματα, υπήρξαν αρκετοί νεκροί και πάμπολλοι τραυματίες. Η κατάσταση που επικρατούσε όμως το 1973 δεν επέτρεψε την ακριβή και τεκμηριωμένη καταγραφή όλων των θυμάτων.

Το διαβάσαμε πριν λίγες μέρες στην «Καθημερινή» και το αναδημοσιεύουμε επειδή αποδίδει με εξαιρετικό τρόπο αυτά που βλέπουμε κι εμείς, τα αποτυπώματα μιας «άλλοτε» ζωής, τα εναπομείναντα ίχνη μιας παλιάς γειτονιάς, όταν κάνουμε τις βόλτες μας στη γειτονιά μας, τα Σεπόλια.

Το Σιδηροδρομικό Μουσείο που βρίσκεται στην διασταύρωση της Σιώκου με τις σιδηροδρομικές γραμμές, μετακομίζει από τα Σεπόλια στην περιοχή Λεύκα του Πειραιά.

Το διαβάσαμε στην πολύ καλή σελίδα μέσων κοινωνικής δικτύωσης «Λόφος Κολωνού», μας άρεσε και το αναδημοσιεύουμε για να το διαβάσετε κι εσείς.

O William Gell ήταν ένα περιηγητής που κατέγραφε τις πληροφορίες από τις περιηγήσεις του και εξέδιδε κάποια βιβλία με αυτές. Φανταστείτε τα σαν ταξιδιωτικούς οδηγούς της εποχής, αλλά πάρτε υπόψιν σας ότι δεν είχαν εικόνες(!) αλλά μόνο περιγραφές και απεικονίσεις των διαδρομών του επάνω σε χάρτες.

Ο Νότης Ξάνθης ήταν ένας φούρναρης στον Κολωνό αλλά ταυτόχρονα και ένας αυτοδίδακτος λαϊκός ζωγράφος. Μέσα από τα έργα του έμειναν ζωντανές αρκετές γωνιές της παλιάς Αθήνας και ιδιαίτερα του Κολωνού.

Ένα ταξίδι στον χρόνο μέσα από 30 φωτογραφίες που δείχνουν τους δρόμους της πρωτεύουσας καθώς και μερικά από τα πιο κεντρικά σημεία της, όπως ήταν 30 χρόνια πριν.